آن دسته از نظریه های روان شناسی که به بحث ضمیر ناخودآگاه و خوداگاه توجه کرده اند، در میان روانشناسان طرفداران بسیاری را به خود اختصاص داده اند.
این گونه نظریه ها تلاش می کنند تجارب عاطفی-هیجانی یک کودک مضطرب و نگران را در اعماق ضمیر ناخودآگاه او مخفی شده است، دریابند و سپس این خاطرات هراس انگیز و فراموش شده را به سطح ضمیر خودآگاه بازگردانند و با واقع بینی مورد بررسی قرار دهند. مادامی که این احساسات آمیخته با ترس و گناه به ضمیر خودآگاه کودک وارد نشوند، در ضمیر ناخوآگاه، ناشناختی، اما فعال و موثر باقی می مانندو موجب رنج و اندوه وی می شوند
مثلا:
